Praca zdalna, choć istnieje od zawsze, to od czasów pandemii nabrała całkiem nowego znaczenia. Wielu pracowników bowiem, zarówno z inicjatywy własnej, jak i pracodawcy, przechodziło na ten tryb, wielu też do tej pory na nim pozostało. Sprawdźmy, jakie są plusy i minusy pracy zdalnej oraz stacjonarnej, patrząc z perspektywy obu stron- pracownika i przedsiębiorcy.
Praca zdalna i stacjonarna – charakterystyka
Praca zdalna polega na wykonywaniu przez pracownika zadań powierzonych mu przez pracodawcę poza siedzibą firmy, najczęściej w prywatnym mieszkaniu bądź domu osoby zatrudnionej, przy czym niema tu znaczenia rodzaj zatrudnienia, a więc czy jest to umowa o pracę, czy też umowa o dzieło bądź zlecenia. Taka praca nazywana jest także telepracą bądź e-pracą, bowiem odbywa się ona z wykorzystaniem nowoczesnych technologii, sprzętu komputerowego i multimedialnego, zaś wyniki pracy przesyłane są przez Internet. Kontakt z pracodawcą zwykle odbywa się tu za pośrednictwem poczty elektronicznej oraz różnorakich komunikatorów i aplikacji. Pracę zdalną może mieć charakter regularny bądź doraźny i dzielona jest pod względem czasu, w którym pracownik wykonuje swoją pracę w sposób zdalny, na:
- pracę permanentną- gdy pracownik pracuje zdalnie w pełnym wymiarze;
- pracę naprzemienną- gdy pracownik w określone dni pracuje w biurze, natomiast pozostałe w domu;
- pracę uzupełniającą- gdy praca zwykle odbywa się w trybie stacjonarnym, zaś w wyjątkowych sytuacjach pracownik wykonuje ją w domu.
Ta forma pracy określona jest także w kodeksie pracy, natomiast w trakcie pandemii koronawirusa wprowadzono dodatkowe przepisy w tym zakresie, zawarte w Ustawie z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.
Praca stacjonarna to z kolei praca wykonywana w ściśle określonym miejscu, przy czym zwykle jest to siedziba firmy i jej biuro.
Praca zdalna z perspektywy pracownika – plusy i minusy
Rozpocznijmy od plusów. Przede wszystkim jest to możliwość wykonywania swojej pracy z niemal każdego miejsca na świecie, a więc także możliwość łączenia swoich obowiązków zawodowych chociażby z pasją podróżowania. To także spora oszczędność czasu, której nie trzeba tracić na dojazdy, stanie w korkach, czy codzienne przygotowanie do wyjścia. Po zamknięciu komputera można natomiast od razu zająć się innymi obowiązkami bądź odpoczynkiem. Jest to także pewna wygoda dla pracownika, który jest bardziej elastyczny i może bardziej dysponować swoim czasem- zwłaszcza w przypadku, gdy nie obowiązują go ścisłe godziny pracy, lecz liczą się jedynie dostarczone efekty. Pracując z domu nie obowiązują też zasady dress code, dlatego pracownik może czuć się swobodniej. Praca zdalna to również możliwość sprawowania opieki nad dziećmi.
Są jednak i minusy pracy zdalnej. Wymaga ona sporej determinacji, bowiem niekiedy ciężko się skupić na wykonywaniu obowiązków zawodowych, gdy dom staje się biurem. To także pewna trudność z oddzieleniem życia prywatnego od zawodowego- zwłaszcza gdy przy okazji opiekujemy się dziećmi, zajmujemy gotowaniem bądź wykonujemy masę innych rzeczy. Praca zdalna to również brak kontaktu z innymi ludźmi, fizyczna izolacja, która sprawia, że po pewnym czasie czujemy się z tym źle, spada także możliwość zdrowej rywalizacji, brak nam motywacji.
Praca zdalna oczami pracodawcy – wady i zalety
Również pracodawcy zauważają plusy i minusy pracy zdalnej. Spośród zalet wymienić należy z pewnością ograniczenie kosztów, związanych chociażby z przygotowaniem miejsca pracy oraz utrzymaniem biura. To także możliwość dotarcia do szerszego grona kandydatów na pracownika, a więc i pozyskania specjalistów, nawet z drugiego końca kraju a nawet świata. Pracodawca w ten sposób może w lepszym stopniu dysponować czasem swoim i swoich pracowników, dostosowując zakres ich obowiązków i czas pracy do potrzeb swojej firmy.
W kwestii wad, pracodawca nie ma takiej kontroli nad pracownikiem pracującym z domu, musi darzyć go więc dużym zaufaniem. To również brak możliwości lub duże ograniczenie osobistych kontaktów na linii pracownik-pracodawca, co niekiedy jest bardzo ważne w stosunku do panującej w firmie atmosfery.
Praca stacjonarna – plusy i minusy okiem pracownika
Praca stacjonarna odbywa się zwykle w stałych ramach czasowych, natomiast nadgodziny są dodatkowo rozliczane. Pracownik musi mieć zapewnione dogodne warunki do pracy, odpowiedni sprzęt i wyposażenie. Praca stacjonarna daje możliwość lepszej organizacji oraz skupienia się na swoich obowiązkach zawodowych, natomiast po opuszczenia miejsca pracy możemy odciąć się i odpowiednio zrelaksować. To także możliwość spotkań ze współpracownikami, dzięki czemu buduje się firmową atmosferę.
Jeśli chodzi o minusy, koniecznością jest dojazd na miejsce pracy, co pochłania sporą ilość czasu. Niektórzy nie lubią także pracować w grupie, gdyż mają wówczas problem ze skupieniem swojej uwagi na obowiązkach. Stacjonarnie jesteśmy pod ciągłą kontrolą szefostwa, przez co musimy wykonywać jedynie zadania służbowe.
Praca stacjonarna – wady i zalety z perspektywy pracodawcy
Spośród zalet z pewnością wymienić należy możliwość sprawowania bezpośredniej kontroli nad swoimi pracownikami oraz bieżąca ocena ich pracy. Ponadto możliwa jest większa integracja całego zespołu, co także znacząco wpływa na sukcesy firmy.
Jedną z wad pracy stacjonarnej są dodatkowe koszty, takie jak wynajem biura czy zapewnienie odpowiedniego sprzętu. Konieczne jest także zapewnienie odpowiednich warunków pracy swoim pracownikom oraz przeszkolenie w tym zakresie.
Jak widzimy oba tryby pracy mają swoje wady i zalety i nie da się jednoznacznie określić, co jest lepsze dla pracownika a co dla pracodawcy, bowiem wpływ na to ma wiele odrębnych czynników, między innymi rodzaj działalności, potrzeby kadrowe, zakres obowiązków i inne. Jeśli chodzi o pracę zdalną, istnieją obecnie różne narzędzia, programy i aplikacje, które ułatwiają zarówno samo wykonywanie obowiązków służbowych poza siedzibą firmy, jak również kontakt na linii pracownicy-pracodawca a nawet klienci.